ΕΚΤ - Οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες ...Κινούνται

Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη στεγάζεται σε παλαιό αρχοντικό της Μυτιλήνης στο κέντρο της πόλης. Πρώτη προσπάθεια ίδρυσής της γίνεται το 1929, αλλά δεν ευοδώνεται. Το 1940 ορίζεται πενταμελής Επιτροπή Καταρτισμού Δημοτικής Βιβλιοθήκης και αγοράζονται μερικά βιβλία που αποτελούν τον πρώτο πυρήνα, ο οποίος εμπλουτίζεται στη συνέχεια και με μερικές εκδόσεις του 18ου και του 17ου αιώνα. Στεγάζεται προσωρινά στη μεγάλη αίθουσα του Δημαρχείου . Το 1945 τίθενται οι πρώτες βάσεις οργάνωσης Βιβλιοθήκης, ενώ ανοίγει τις πόρτες της στο κοινό και αρχίζουν αθρόες δωρεές βιβλίων. Ευκατάστατοι Λέσβιοι (Καμπάς, Νιάνιας) κληροδοτούν στην τότε Δημοτική Βιβλιοθήκη αστικά και αγροτικά ακίνητα. Το 1952 μετατρέπεται σε Δημόσια και στελεχώνεται σταδιακά με μόνιμο προσωπικό. Το1992 ξεκινά η μηχανοργάνωση της βιβλιοθήκης που συνεχίζεται ως σήμερα.

Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης διαθέτει σήμερα 120.000 τόμους, συλλογή διαρκώς αυξανόμενη. Η συλλογή σπάνιων και πολύτιμων βιβλίων περιλαμβάνει βιβλία που χρονολογούνται από το 1583 έως και το 1889, καθώς επίσης και τις πρώτες εκδόσεις έργων της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Η σημαντικότατη τοπική συλλογή "ΛΕΣΒΙΑΚΑ" περιλαμβάνει έργα συγγραφέων λεσβιακής καταγωγής, έργα σχετικά με το νησί (2.656 βιβλιογραφικές εγγραφές ως σήμερα) και διαρκώς εμπλουτίζεται. Πυρήνα της συλλογής αποτελούν οι δωρεές έργων προηγούμενων αιώνων των Δ. Ν. Βερναρδάκη, Τ. Αριστάρχη, Π. Β. Μάνδρα, Γ. Ζεϊμπέκη, Ι. Ολυμπίου, Α. Νιάνια, Π. Σιφναίου και άλλων λογίων. Στην ίδια συλλογή συμπεριλαμβάνονται τεύχη του περιοδικού "Verve"με λιθογραφίες των μεγαλύτερων ζωγράφων του 20 ου αιώνα και το αρχείο τοπικού τύπου από την τότε τουρκοκρατούμενη Λέσβο (1910) έως σήμερα (ενδεικτικά αναφέρουμε τις σπανιότατες εφημερίδες "Σάλπιγξ" και "Ελεύθερος Λόγος").

Οι ενεργές συνδρομές των περιοδικών μας είναι περίπου 50, το δε συνολικό αρχείο των περιοδικών περιλαμβάνει περίπου 430 τίτλους που είναι καταγεγραμμένοι σε παλαιό αρχείο τύπου DOS.

O αριθμός των βιβλιογραφικών εγγραφών στον κατάλογο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης είναι 12.460, οι βιβλιογραφικές εγγραφές, στον μηχανογραφημένο κατάλογο της Κινητής είναι 5.782 ενώ συνολικά ο κατάλογος της Κινητής διαθέτει 35.000 τόμους.

Στη Βιβλιοθήκη εργάζονται σήμερα 4 μόνιμοι υπάλληλοι και είμαστε σε αναμονή πρόσληψης τριών συμβασιούχων (ενός Π.Ε., ενός Τ.Ε. και ενός οδηγού) από το Πρόγραμμα "Ολοκλήρωση των Έργων των Κινητών βιβλιοθηκών" πλήρους απασχόλησης.

Το αναγνωστήριο διαθέτει πενήντα (50) θέσεις χρηστών, δέκα (10) από τις οποίες διαθέτουν υπολογιστές του Κέντρου Πληροφόρησης στα πλαίσια του έργου "Κοινωνία της Πληροφορίας".

Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης εξυπηρετεί όχι μόνο τον πληθυσμό του Δήμου Μυτιλήνης αλλά και ολόκληρου του νησιού. Ο αριθμός μελών της Βιβλιοθήκης είναι 5190 έως σήμερα.

Από το έτος 2000 που αρχίζει η υλοποίηση του έργου των Κινητών Βιβλιοθηκών παρατηρείται σταδιακή αύξηση του αριθμού των δανεισμών, τόσο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης όσο και του βιβλιοαυτοκινήτου. Παραθέτουμε παρακάτω την αναλυτική κίνηση έως το τέλος του 2004.

Έτος	Κεντρική	Κινητή	Σύνολο
2000	10119	5491	15160
2001	11120	5810	16930
2002	16995	Δεν παρουσιάζει δανεισμούς λόγω έλλειψης προσωπικού	16995
2003	19425	2876	22301
2004	18523	1148	19671

Όσον αφορά την κατά κατηγορίες κατανομή, το 2004 είχαμε: 4.174 άνδρες, 8.013 γυναίκες και 6.336 μαθητές.

Οι συνδέσεις μας στο Διαδίκτυο πραγματοποιούνται μέσω του κόμβου του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Η συνεργασία αυτή μας επιτρέπει τη δωρεάν πρόσβαση σε όλες τις βιβλιοθηκονομικές βάσεις, τη συνδρομή των οποίων έχει εξασφαλίσει η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Αιγαίου ( Dewey on line , θεματικές επικεφαλίδες της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας, validator , κ.λπ.).

Η λειτουργία κινητής μονάδας δεν ήταν κάτι πρωτόγνωρο για τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης. Από το 1971 αποκτάται το πρώτο βιβλιοαυτοκίνητο που πραγματοποιεί δρομολόγια στις κοινότητες, στα πολιτιστικά κέντρα και στρατόπεδα του νησιού. Στη συνέχεια, ο δανεισμός βιβλίων επεκτείνεται και στις σχολικές μονάδες Α/βάθμιας και Β/βάθμιας εκπαίδευσης.

Το 1999 πρωτοξεκινά το πρόγραμμα του ΥΠΕΠΘ «Κινητές Βιβλιοθήκες» και με κονδύλια του Β΄ Κ.Π.Σ. προσλαμβάνεται ειδικευμένο προσωπικό (βιβλιοθηκονόμοι Π.Ε., Τ.Ε. και οδηγός) που έρχεται για να ενισχύσει το ήδη υπάρχον. Παράλληλα με τις επισκέψεις στα δανειστικά κέντρα της υπαίθρου, προσφέρεται σημαντική βοήθεια στον τομέα της ηλεκτρονικής καταλογογράφησης και ταξινόμησης και στη γενικότερη λειτουργία της Κεντρικής Βιβλιοθήκης.

Τα θεμέλια της τεχνικής υποδομής, που έχουν ήδη τεθεί από τα προηγούμενα χρόνια, τώρα ενισχύονται σημαντικά. Δομημένες καλωδιώσεις που καλύπτουν όλο το κτίριο - ικανές να υποστηρίξουν 40 τερματικά - αγορά Η/Υ και δικτύωσή τους (μέσω εξωτερικών συνεργατών) αποτελούν τη βάση για τη σωστή ανάπτυξη του Προγράμματος. Έπειτα από καλά οργανωμένα και λεπτομερή σεμινάρια του μόνιμου και με σύμβαση προσωπικού στο ΑΒΕΚΤ από το ΕΚΤ, ξεκινά η αναδρομική ηλεκτρονική καταλογογράφηση, αρχικά των λεσβιακών και πολύτιμων τεκμηρίων, που στη συνέχεια επεκτείνεται και στις υπόλοιπες κατηγορίες, με άμεση προτεραιότητα το λογοτεχνικό - δανειστικό τμήμα. Δημιουργείται η ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης στις 20-12-2000 και παρέχεται η δυνατότητα on line πρόσβασης στον κατάλογό της, γεγονός που συνεπάγεται την γνωστοποίηση ακόμα και μοναδικών εκδόσεων στον πιο απομακρυσμένο ερευνητή. Το αμέσως επόμενο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι η ψηφιοποίηση των παλαιών τοπικών εφημερίδων που λόγω φθοράς δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται ευρέως.

Ένα άλλο τμήμα των κονδυλίων που εισρέουν μέσω του έργου "Υποστήριξη της Εκπαιδευτικής Πράξης από Κινητές Βιβλιοθήκες" έως το 2004, και "Ολοκλήρωση των Έργων των Κινητών Βιβλιοθηκών" προορίζεται για τα έτη 2005-2006, προορίζεται για τον εμπλουτισμό των συλλογών της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης και τον εκσυγχρονισμό της επίπλωσης της. Εκατοντάδες προσκτήσεις νέων τίτλων σε πολλαπλά αντίτυπα, εκπαιδευτικές βιντεοκασέτες και CD-ROM ανανεώνουν κάθε χρόνο τις συλλογές, αυξάνοντας σημαντικά το ενδιαφέρον των χρηστών.

Η ένταξη των νέων τεχνολογιών στις λειτουργίες της Βιβλιοθήκης δίνει νέες κατευθύνσεις στον τρόπο διαχείρισης και ανάκτησης της γνώσης, μετατρέποντας τη βιβλιοθήκη συγχρόνως σε Κέντρο Πληροφόρησης. Το παλιό -παρεξηγημένο από πολλούς - μοντέλο "βιβλιοθήκη-αποθήκη" έχει εκλείψει πλέον ανεπιστρεπτί. Ο εκσυγχρονισμός των προσφερομένων υπηρεσιών και η ταχύτητα ανάκτησης των πληροφοριών αποτελούν δέλεαρ για ολοένα και περισσότερους χρήστες-αναγνώστες που παλαιότερα αμφισβητούσαν το ρόλο της. Παράλληλα, εφαρμόζεται το φιλόδοξο Πρόγραμμα "Κοινωνία της Πληροφορίας" και από την άνοιξη του 2004 η Βιβλιοθήκη ανοίγει ακόμα περισσότερο τις πύλες της στο ευρύ κοινό, επιτρέποντάς του να έχει πρόσβαση με τη χρήση του Διαδικτύου στην πιο πρόσφατη δημοσίευση. Στο αναγνωστήριο υπάρχουν δέκα τερματικά που εξυπηρετούν ταυτόχρονα ισάριθμους χρήστες, επιτρέποντάς τους να αναζητούν και να εκτυπώνουν τις πληροφορίες που τους ενδιαφέρουν, μέσα στα επιτρεπτά από τον Κανονισμό πλαίσιο.

Συνοψίζοντας, θεωρούμε ότι το Πρόγραμμα "Υποστήριξη της Εκπαιδευτικής Πράξης από Κινητές Βιβλιοθήκες" έχει την ίδια βαρύτητα με αυτή της ίδρυσης της Βιβλιοθήκης μας, καθώς σηματοδοτεί τη σύγχρονη "επανίδρυσή της" και τη μεταμορφώνει σε Κέντρο Πληροφόρησης και ισχυρό πόλο έλξης για τους κατοίκους της ακριτικής μας περιοχής και όχι μόνο.

Θα θέλαμε, τέλος, να εκφράσουμε τις θερμές ευχαριστίες μας στο προσωπικό του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, που πάντα πρόθυμα ανταποκρίνεται στις κλήσεις μας για τυχόν απορίες μας και διοργανώνει επιτυχημένα σεμινάρια για την επιμόρφωσή μας. Θα ήταν παράλειψή μας να μην αναφερθούμε, επίσης, στον ενεργό ρόλο του Εφορευτικού Συμβουλίου της Βιβλιοθήκης μας και ιδιαίτερα στο νυν Πρόεδρό του.

Το σημείωμα της έκδοσης

Ιστορικό