 |
Η Δεκαδική Ταξινόμηση Dewey στην Ελλάδα: παρόν και μέλλον
Η συνοπτική έντυπη και η πλήρης διαδικτυακή έκδοση
Η απόδοση και έκδοση στα ελληνικά της Δεκαδικής Ταξινόμησης Dewey ήταν για το χώρο των ελληνικών βιβλιοθηκών ένα ζητούμενο που άργησε πολύ να ικανοποιηθεί. Στο παρελθόν είχαν γίνει σχετικές απόπειρες που για διάφορους λόγους δεν τελεσφόρησαν. Παρά τη σοβαρή έλλειψη, η διάδοση του συστήματος ήταν τέτοια που πολλές βιβλιοθήκες το εφάρμοζαν χρησιμοποιώντας την πρωτότυπη έκδοση στα αγγλικά. Όπως ήταν φυσικό, αυτό δημιούργησε πολλά προβλήματα, καθώς για τις ανάγκες του καταλόγου της κάθε βιβλιοθήκης άλλοτε επιχειρούνταν η κατά το δοκούν απόδοση των όρων και άλλοτε χρησιμοποιούνταν οι όροι ως είχαν στην αγγλική γλώσσα, με προφανείς συνέπειες τόσο για την οργάνωση της ίδιας της βιβλιοθήκης, όσο και για την εξυπηρέτηση των χρηστών. Ανάλογες ασφαλώς ήταν και οι δυσκολίες που αντιμετώπιζε η βιβλιοθηκονομική εκπαίδευση στο συγκεκριμένο αντικείμενο.
Τον Σεπτέμβριο του 1999, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, με την υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας και τη συνεργασία της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων της Πληροφόρησης, εξασφάλισε τα δικαιώματα της 13 ης Συνοπτικής Έκδοσης και προχώρησε στον σχεδιασμό και την εκτέλεση του έργου, που ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2001. Για την υλοποίηση της έκδοσης εργάστηκαν βιβλιοθηκονόμοι, μεταφραστές και ειδικοί των διαφόρων γνωστικών πεδίων. Η πρώτη ελληνική
"Δεκαδική Ταξινόμηση Dewey" τυπώθηκε σε 2.500 αντίτυπα και διανεμήθηκε δωρεάν στις βιβλιοθήκες της χώρας (σχολικές, δημόσιες-δημοτικές, ακαδημαϊκές, ερευνητικές κ.ά.), καθώς και σε άλλους φορείς που διαθέτουν συλλογές και εκδήλωσαν σχετικό ενδιαφέρον.
Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι, ακριβώς για να μην επιβαρυνθεί περισσότερο ένα ήδη απαιτητικό εγχείρημα, επιλέχθηκε ο δρόμος της
"μετάφρασης" και όχι της "προσαρμογής". Αυτό σημαίνει ότι περιορίστηκαν στο ελάχιστο οι κάθε είδους παρεμβάσεις που θεωρούνται απαραίτητες, ώστε να καλυφθούν οι ιδιαίτερες ανάγκες του ελληνικού περιεχομένου. Συγκεκριμένα, για τις θεματικές ενότητες που αφορούν την Ελληνική Λογοτεχνία, Ιστορία και Γεωγραφία χρησιμοποιήθηκε το αντίστοιχο υλικό από την 21 η πλήρη έκδοση, ώστε να αντιμετωπιστεί η ανεπάρκεια της συνοπτικής έκδοσης. Για μια ικανοποιητική προσαρμογή, ωστόσο, χρειάζονται τροποποιήσεις τόσο στις συγκεκριμένες όσο και σε άλλες ενότητες, όπως Θρησκεία, Δίκαιο, Δημόσια Διοίκηση κ.λπ. Το εγχείρημα αυτό έχει περιληφθεί στον σχεδιασμό της νέας έκδοσης, που δρομολογείται αυτήν την περίοδο.
Συγκεκριμένα, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, και πάλι με την υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας, προετοιμάζει την παραγωγή της διαδικτυακής έκδοσης
"WebDewey", η οποία αντιστοιχεί στην 22 η πλήρη έντυπη έκδοση. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα απαιτητικό έργο, λόγω του μεγάλου όγκου του και των τεχνικών απαιτήσεων για τη διάθεσή του, και γι'αυτό εκτιμάται ότι η διάθεσή του στη βιβλιοθηκονομική κοινότητα δεν θα αρχίσει πριν από το έτος 2009. Η προσδοκία είναι ότι τα οφέλη θα αποδειχθούν σημαντικά, καθώς το προσωπικό των βιβλιοθηκών θα έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει την απόδοση της ταξινομικής εργασίας σε χρόνο και σε ποιότητα, έχοντας άμεση πρόσβαση, μέσω του υπολογιστή, στο πλήρες και ενημερωμένο περιεχόμενο του ταξινομικού συστήματος στην ελληνική γλώσσα. Το ηλεκτρονικό αυτό εργαλείο θα προσφέρει στους
Έλληνες χρήστες όλες τις διευρυμένες δυνατότητες που σήμερα απολαμβάνουν όσοι χρησιμοποιούν την πρωτότυπη αγγλόγλωσση
έκδοση του "WebDewey".
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές-χρήστες της βιβλιοθήκης
Προκειμένου να βοηθήσει τους μαθητές να εξοικειωθούν με τον τρόπο οργάνωσης και διαχείρισης του υλικού της βιβλιοθήκης και να αναπτύξουν δεξιότητες στην αναζήτηση, εντοπισμό και αξιολόγηση πληροφοριών, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης σχεδίασε και εφαρμόζει, με την υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα
"Αναζητώντας πληροφορίες μέσα από τη δεκαδική ταξινόμηση DEWEY".
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει, αρχικά, μια απλουστευμένη προσέγγιση της Δεκαδικής Ταξινόμησης Dewey και στη συνέχεια, μέσα από κατάλληλες δράσεις ιεραρχικά δομημένες και μεθοδικές, στοχεύει στην προσέγγιση του τρόπου αναζήτησης πληροφοριών μέσα από τις θεματικές κατηγορίες του δεκαδικού ταξινομικού συστήματος και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Βασικός στόχος του, επίσης, είναι η γνωριμία των χρηστών με την έννοια της Βιβλιογραφίας, τον τρόπο συγκέντρωσης και καταγραφής βιβλιογραφικών στοιχείων καθώς και με τη μεθοδολογία καταγραφής, ελέγχου και αξιοποίησης των σχετικών σημειώσεων.
Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα απευθύνεται κυρίως σε μαθητές του Γυμνασίου, αλλά με προσαρμογή των συνοδευτικών πινάκων και των παραδειγμάτων μπορεί να υλοποιηθεί και από μαθητές του Λυκείου και των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού σχολείου.
Τα στάδια για τη γνωριμία των μαθητών με τη βιβλιοθήκη και με το ταξινομικό σύστημα, όπως προβλέπονται από το πρόγραμμα, είναι συνοπτικά τα εξής:
-
Συζήτηση με θέμα τη βιβλιοθήκη, τις υπηρεσίες που προσφέρει, τα είδη των συλλογών, τον τρόπο χρήσης του υλικού, τους χώρους και τον εξοπλισμό της
-
Προσέγγιση της έννοιας της ταξινόμησης και της Δεκαδικής Ταξινόμησης Dewey
-
Σταδιακή προσέγγιση κάθε μίας από τις 10 κύριες τάξεις του συστήματος Dewey
-
Γνωριμία με τη μεθοδολογία βιβλιογραφικής έρευνας και τον τρόπο καταγραφής των πληροφοριών
-
Εκμάθηση βασικών στοιχείων του συστήματος αυτοματισμού βιβλιοθηκών ΑΒΕΚΤ
Σταθερή επιδίωξη είναι το πρόγραμμα να υλοποιείται στον χώρο της βιβλιοθήκης, αν και μέρος του, με τη μορφή προετοιμασίας για την επίσκεψη στη βιβλιοθήκη, μπορεί να εφαρμόζεται στην τάξη. Σε κάθε ένα από τα στάδια αυτά αξιοποιούνται κατάλληλα εκπαιδευτικά μέσα που έχουν αναπτυχθεί και δοκιμαστεί από τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης και περιλαμβάνουν οπτικοακουστικά και ηλεκτρονικά μέσα, κρυπτόλεξα, επιτραπέζια παιχνίδια, ασκήσεις, υποδείγματα, καθοδηγητικές ερωτήσεις και προτεινόμενες θεματικές βιβλιογραφίες. Έτσι επιτυγχάνεται η ενεργός συμμετοχή των μαθητών και αναδεικνύεται η περιπέτεια της αναζήτησης της γνώσης με τρόπο που ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντά τους και ενθαρρύνει την χειραφέτησή τους.
Σε σεμινάριο που οργανώνεται από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης με θέμα «Χρήση Βιβλιοθηκονομικών Εργαλείων και Προτύπων» και απευθύνεται στο προσωπικό των Δημόσιων και Δημοτικών Βιβλιοθηκών, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων θέματα ταξινόμησης με το σύστημα Dewey και παρουσίασης του εκπαιδευτικού προγράμματος για τους μαθητές. Το σεμινάριο θα επαναληφθεί το έτος 2006.
Για τις πληροφορίες ευχαριστούμε τους Μαρία Αλαξανδράκη και Διονύση Γιαννίμπα από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και την Ελένη Τζινιέρη-Τζανετάκου, Διευθύντρια της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σπάρτης.
|
 |
