ΕΚΤ - Οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες ...Κινούνται

Ιστορικό της Βιβλιοθήκης

Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας (ΔΚΒΒ) ιδρύθηκε ως Δημοτική το 1952 και το 1953 μετατράπηκε σε Δημόσια, με πρωτοβουλία των αείμνηστων Αναστάσιου Καρατζόγλου, Δημάρχου της πόλης, και Δημήτριου Παπαδόπουλου Λυκειάρχη και Διευθυντή της Βιβλιοθήκης. Είναι Ν.Π.Δ.Δ και υπάγεται στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Από το 1976 λειτουργεί ως Κεντρική Βιβλιοθήκη για το Νομό Ημαθίας και εξυπηρετεί εκτός από την πόλη της Βέροιας και όλους τους Δήμους του Νομού, αλλά και όμορους Νομούς με τη λειτουργία δύο κινητών βιβλιοθηκών. Από το 1999 στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτίριο στο κέντρο της Βέροιας, ενώ λειτουργεί παράρτημα σε Δημοτικό Σχολείο της πόλης.

Συλλογή

Το μέγεθος της συλλογής της ανέρχεται περίπου στα 100.000 τεκμήρια.

Εκτός από βιβλία, διαθέτει 400 τίτλους περιοδικών, 700 βιντεοταινίες, 400 dvd, 150 cd μουσικής, 130 cd rom, 40 χάρτες και φωτογραφίες.

Η συλλογή καλύπτει όλες τις θεματικές κατηγορίες: Έργα γενικού περιεχομένου, Φιλοσοφία, Θρησκεία, Κοινωνικές επιστήμες, Γλωσσολογία, Φυσικές επιστήμες, Εφαρμοσμένες επιστήμες, Καλές τέχνες, Λογοτεχνία, Γεωγραφία, Ιστορία.
Επιπλέον διαθέτει και τις ακόλουθες ειδικές συλλογές: συλλογή Ολυμπιακών Αγώνων, συλλογή τοπικής ιστορίας της Ημαθίας, συλλογή Δημ. Παπαδόπουλου και Ιωάννη Τσούπελη, σπάνια έγγραφα και αρχείο τοπικών εφημερίδων. Οι δύο κινητές μονάδες διαθέτουν μεταξύ άλλων πρόσβαση στο Διαδίκτυο και εξυπηρετούν τις απομακρυσμένες περιοχές σε 4 Νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας. Η ΔΚΒΒ είναι η πρώτη βιβλιοθήκη που δημιούργησε Αμερικάνικη Γωνιά σε συνεργασία με το Γραφείο Δημοσίων Υποθέσεων της Αμερικανικής Πρεσβείας. Τα εγκαίνια της νέας αυτής υπηρεσίας έγιναν το Δεκέμβριο του 2003.

Η καταγραφή του υλικού βασίζεται στους Αγγλοαμερικανικούς κανόνες καταλογογράφησης και η ταξινόμηση στο Δεκαδικό σύστημα ταξινόμησης DEWEY. Η θεματική περιγραφή του υλικού γίνεται με το θεματικό κατάλογο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.

Εξοπλισμός

Η Βιβλιοθήκη διαθέτει χώρους ανάγνωσης στο ισόγειο, τον ημιόροφο και τον πρώτο όροφο του κτιρίου, που καλύπτουν τις ανάγκες όλου του αναγνωστικού κοινού. Στο ισόγειο διαβάζουν αποκλειστικά παιδιά μικρότερων ηλικιών, στον ημιόροφο οι αναγνώστες περιοδικών και εφημερίδων και στον 1ο όροφο οι αναγνώστες των επιστημονικών τεκμηρίων καθώς και οι μαθητές-σπουδαστές που προετοιμάζουν κάποια εργασία. Ας σημειωθεί ότι κλειστό αναγνωστήριο υπάρχει μόνο στον πρώτο όροφο. Οι χώροι ανάγνωσης είναι διαθέσιμοι στο κοινό είτε αυτό κάνει χρήση του υλικού της Βιβλιοθήκης, είτε δικού του υλικού.

Στον πρώτο όροφο λειτουργεί η Γωνιά Τεχνολογίας-Internet με τοπικό δίκτυο 8 υπολογιστών και περιφερειακών (ασπρόμαυρο και έγχρωμο εκτυπωτή). Οι επισκέπτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις εγκατεστημένες εφαρμογές στο δίκτυο καθώς και να έχουν πρόσβαση στη βάση δεδομένων του υλικού της Βιβλιοθήκης (π.χ. για βιβλιογραφική έρευνα).

Η Βιβλιοθήκη, θέλοντας να τονίσει τον εκπαιδευτικό της χαρακτήρα και να προωθήσει τις νέες τεχνολογίες, προσφέρει στους χρήστες πρόσβαση στο Internet με πολύ ικανοποιητικές ταχύτητες.

Χρήστες

Οι παρεχόμενες υπηρεσίες της ΔΚΒΒ, όπως έχουν αναπτυχθεί και εξελιχθεί μέχρι και σήμερα, καλύπτουν μεγάλο εύρος του πληθυσμού και αυτό αποτυπώνεται στην εξέλιξη των κυριότερων δεικτών αποτελεσματικότητας της λειτουργίας της. Ενδεικτικά αναφέρεται πως έχει 19.000 ενεργά μέλη, δηλαδή το 40% του συνολικού πληθυσμού της Βέροιας και το 11% του Ν. Ημαθίας αντίστοιχα, ενώ από τα ενεργά μέλη μεγάλο ποσοστό είναι μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Ημαθίας (ποσοστό διείσδυσης 36%). Το 2005 η ΔΚΒΒ δάνεισε 177.380 τεκμήρια. Αξίζει να σημειωθεί πως είναι η πρώτη Δημόσια Βιβλιοθήκη στην Ελλάδα που είχε παρουσία στο Διαδίκτυο δημιουργώντας κόμβο και ιστοσελίδα δυναμικής ενημέρωσης και ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς το κοινό.

Αναλυτικά, την περίοδο 2000-2005, πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθοι δανεισμοί:

Έτος	Συνολικοί Δανεισμοί
Έτος	Κεντρικό κτίριο	Κινητές μονάδες
2000	16.8918	15.328
2001	179.770	10.096
2002	161.128	6.801
2003	165.880	26.613
2004	170.789	26.835
2005	155.903	21.477

Στο επίκεντρο του επιχειρησιακού πλάνου της Βιβλιοθήκης βρίσκεται η προώθηση της ανάγνωσης και η ανάπτυξη νέων υπηρεσιών. Επιδιώκει να προσεγγίσει διαφορετικά τμήματα του πληθυσμού και να ενισχύσει ακόμη περισσότερο το αίσθημα της ευχαρίστησης που προσφέρει το διάβασμα ενός καλού βιβλίου. Η προσπάθεια έχει ήδη αρχίσει με τη συστηματική και πιο συχνή παρουσίαση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά Δημοτικού και Γυμνασίου. Οι νέες ηλικίες προσεγγίζονται με δημιουργικούς τρόπους και οι υπηρεσίες της Βιβλιοθήκης συνδέονται με την εκπαιδευτική διαδικασία ώστε οι μαθητές να τις αξιοποιούν για την ανάπτυξη των βασικών τους δεξιοτήτων. Νέες υπηρεσίες οδηγούν περισσότερο κόσμο στη Βιβλιοθήκη. Συνεχίζεται ο εμπλουτισμός της συλλογής με οπτικοακουστικό υλικό. Στόχος παραμένει τα επόμενα χρόνια να αναπτυχθεί μια αξιόλογη συλλογή από video, DVD, CD και CD-ROM στη διάθεση του κοινού.

Συνεργασίες - Ευρωπαϊκά Προγράμματα

Από το 1996 και μέχρι σήμερα η Διοίκηση αντιλήφθηκε την αξία της συμμετοχής σε Εθνικά και Ευρωπαϊκά Προγράμματα σε ό,τι αφορά τον πειραματισμό και τη μεταφορά τεχνογνωσίας από έμπειρες βιβλιοθήκες του εξωτερικού. Με αυτόν τρόπο κατάφερε να αναπτύξει την υποδομή της σε Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, να εκπαιδεύσει το προσωπικό της κυρίως σε τεχνικά αντικείμενα, να εισάγει καινοτόμες για την Ελλάδα υπηρεσίες προς όφελος του κοινού της και να αναδείξει το ρόλο της Βιβλιοθήκης στην Κοινωνία της Πληροφορίας.

Σύμφωνα με το Ν.3149/2003, η Βιβλιοθήκη έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει σε Προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και σε Εθνικά Προγράμματα και να χρηματοδοτείται αντίστοιχα. Η ΔΚΒΒ, από πολύ νωρίς και παρά την απόστασή της από το Κέντρο, ενεργοποιήθηκε προς την κατεύθυνση αυτή με κύριους στόχους:

Διεθνή έργα στα οποία συμμετείχε (και συμμετέχει) η ΔΚΒΒ είναι τα ακόλουθα:

Εθνικά έργα στα οποία συμμετείχε (και συμμετέχει) η ΔΚΒΒ είναι τα ακόλουθα:

Στο πλαίσιο του προγράμματος Light, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας έχει αναπτύξει πλήρως στο Διαδίκτυο από το Δεκέμβριο του 2005 τον πρώτο ψηφιακό πολιτιστικό/τουριστικό χάρτη της Βέροιας (www.theveriagrid.org) με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης του κοινού στους πολιτιστικούς πόρους της περιοχής μας.

Με βασικό σύμμαχο την τεχνολογία, η ΔΚΒΒ καθιερώνει μία νέα υπηρεσία που στοχεύει στη βελτίωση της πρόσβασης στο πολιτιστικό απόθεμα της περιοχής. Η ιστοσελίδα αποτελεί μια βάση πληροφοριών, έναν ηλεκτρονικό πολυχώρο εξαιρετικών δυνατοτήτων και πολλαπλών εφαρμογών. Καθίσταται ένα δυναμικό εργαλείο πληροφορίας, ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, που αποσκοπεί στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, την ενδυνάμωση της πολιτιστικής ταυτότητας και την τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της πόλης της Βέροιας.

Επίσης σημαντικές προσωπικότητες συμμετείχαν όλα αυτά τα χρόνια στα Διοικητικά Συμβούλια της ΔΚΒΒ. Πρόεδροι έχουν διετελέσει, μεταξύ άλλων, τα τελευταία χρόνια ο ιστορικός της πόλης και πρώην βουλευτής κ. Γ.Χ. Χιονίδης, ο Διευθυντής του Παραρτήματος της Περιφέρειας κ. Αθαν. Κεσίδης και ο Διευθυντής του Επιμελητηρίου κ. Μιχάλης Τσακαλίδης.

Σήμερα το Συμβούλιο της Βιβλιοθήκης αποτελείται από τους: Δημήτριο Γκέκα, Πρόεδρο, Ιωάννη Μελετίδη, Αντιπρόεδρο, Δημήτριο Καρασάββα, μέλος, Χάιδω Μπατσαρά, μέλος, και Κων/νο Ζαχόπουλο, μέλος.

Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας πέραν αυτού του δικτυακού τόπου και της ιστοσελίδας της (http://www.libver.gr) έχει αναπτύξει και διαχειρίζεται την πύλη των Δημόσιων-Δημοτικών Βιβλιοθηκών, στη διεύθυνση http://www.infolibraries.gr, την οποία δημιούργησε στο πλαίσιο του προγράμματος "Δικτυακοί Τόποι-Κέντρα Πληροφόρησης" που χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Κοινωνία της Πληροφορίας". Επίσης, ανέπτυξε και διαχειρίζεται τις ιστοσελίδες των ευρωπαϊκών έργων PULMAN (http://www.pulmanweb.org) και CALIMERA (http://www.calimera.org).

Αξιοποίηση έργου

Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας συμμετέχει στο έργο "Υποστήριξη της Εκπαιδευτικής Πράξης από Κινητές Βιβλιοθήκες" του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Β΄ και στη συνέχεια από το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.

Η οργάνωση και ο πλήρης αυτοματισμός της κινητής βιβλιοθήκης, της επιτρέπει να προσφέρει στις σχολικές κοινότητες γρήγορα το ζητούμενο υλικό (έντυπο, οπτικοακουστικό, κ.λπ.) και στους ενδιαφερόμενους άμεση προσπέλαση σε πηγές πληροφόρησης. Έτσι, στο πλαίσιο των σημερινών δυνατοτήτων και προοπτικών στην πληροφορική και την τηλεματική, προωθείται η δημιουργία μιας νέας μορφωτικής πληροφορικής υποδομής, ικανής να εγγυηθεί τη διατήρηση και την αξιοποίηση του αυξανόμενου γνωστικού κεφαλαίου.

Παράλληλα, στο πλαίσιο του έργου αυτού, η Βιβλιοθήκη εξέδωσε: α) τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για Βιβλιοθήκες Αρχεία και Μουσεία του προγράμματος PULMAN, και β) τις Κατευθυντήριες Οδηγίες Ορθής Πρακτικής για Βιβλιοθήκες, Αρχεία και Μουσεία.

Τα δύο αυτά εγχειρίδια λειτουργούν υποβοηθητικά για τους εργαζόμενους στις Βιβλιοθήκες, τα Αρχεία και τα Μουσεία και προσφέρουν σε όλους μια συνοπτική περίληψη των πιο πρόσφατων εξελίξεων στη χρήση των νέων τεχνολογιών για παροχή υπηρεσιών από τους τοπικούς Πολιτιστικούς Οργανισμούς.

Πρόοδος της Βιβλιοθήκης

Η ΔΚΒΒ πέτυχε εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης κατά την τελευταία πενταετία βασιζόμενη σε μια πολύ απλή αρχή: αν μια Βιβλιοθήκη που απευθύνεται στο ευρύ κοινό (όπως πρέπει να γίνεται στην περίπτωση των Δημόσιων Βιβλιοθηκών) προμηθεύεται τα κατάλληλα τεκμήρια προς δανεισμό και ανάγνωση, δημιουργήσει ένα ευχάριστο περιβάλλον και αναπτύξει απλές υπηρεσίες που βοηθούν το κοινό στην εξεύρεση πληροφοριών, τότε το κοινό θα στηρίξει την προσπάθεια αυτή, δηλαδή θα επισκέπτεται την Βιβλιοθήκη τακτικά και θα χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες της.

Μετά την επίτευξη των αρχικών στόχων για την πενταετία 1999-2003, η Βιβλιοθήκη αντιλήφθηκε την αναγκαιότητα ταχύτερης προσαρμογής στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται με τις γρήγορες αλλαγές στα κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά του περιβάλλοντός της και τη συνεχή διείσδυση των νέων τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, τόσο σε επίπεδο προσφοράς υπηρεσιών όσο και ζήτησης από πλευράς κοινού. Το βασικό ερέθισμα αυτή τη φορά μπορεί να συνοψιστεί στην εξής φράση: "Πώς μπορεί η Βιβλιοθήκη να αποτελεί σοβαρή επιλογή για το διαθέσιμο ελεύθερο χρόνο του κάθε πολίτη, ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες του για γνώση, πληροφόρηση, δημιουργική απασχόληση και ψυχαγωγία;"

Για το σκοπό αυτό αποφασίστηκε να εκπονηθεί ένα Επιχειρησιακό Σχέδιο με άμεσο στόχο την καταγραφή ενός πλάνου ενεργειών και έμμεσο στόχο την εμπλοκή της διοίκησης και των στελεχών της ΔΚΒΒ στις διαδικασίες ανάλυσης και τη στενή παρακολούθηση της μεθοδολογίας ανάπτυξης του Σχεδίου, ώστε να αποτελέσει "εργαλείο" διοίκησης και ανάπτυξης στο άμεσο μέλλον.

Η μεθοδολογία εκπόνησης του Επιχειρησιακού Σχεδίου της ΔΚΒΒ για την τριετία 2005-2007 περιλαμβάνει τα κλασικά βήματα ανάπτυξης και στρατηγικού σχεδιασμού, δηλαδή το συνδυασμό δεδομένων από την ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης του εσωτερικού περιβάλλοντος του οργανισμού με τα κύρια στοιχεία του εξωτερικού και ανταγωνιστικού περιβάλλοντος (αγορά), τους βασικούς στρατηγικούς άξονες και στόχους που προκύπτουν και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της η Βιβλιοθήκη, την ανάπτυξη ρεαλιστικών σχεδίων δράσης για την επίτευξη των στόχων, την χρονική αλληλουχία εκτέλεσης και τέλος την ανάλυση των οικονομικών δεδομένων που συνδέονται με το Σχέδιο και την εξέταση της βιωσιμότητάς του.

Η φιλοσοφία ανάπτυξης των στρατηγικών αξόνων και στόχων όπως προέκυψε από τη μεθοδολογία, έρχεται σε πλήρη συμφωνία με το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για την Ηλεκτρονική Ευρώπη (e-Europe 2005) και τη μελέτη της ΕΕ "The DigiCULT Report", που επιχειρεί να προτείνει τον τρόπο με τον οποίο οι ευρωπαϊκοί πολιτιστικοί παράγοντες θα πρέπει να προετοιμαστούν για τις αναπόφευκτες αλλαγές οι οποίες θα συντελεστούν στα επόμενα 5 χρόνια και θα επηρεάσουν άμεσα τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των πολιτιστικών ιδρυμάτων (στα οποία περιλαμβάνονται και οι Βιβλιοθήκες).

Πεποίθηση της ομάδας εργασίας είναι ότι το παρόν Σχέδιο και κυρίως η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την εκπόνησή του, μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για άλλες Δημόσιες Βιβλιοθήκες ώστε να αναπτύξουν ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης. Οι βιβλιοθήκες μπορούν και πρέπει να αποκτήσουν το ρόλο τους στο πλαίσιο της Κοινωνίας της Πληροφορίας, δίνοντας έμφαση στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των πολιτών και παρέχοντας καινοτόμες υπηρεσίες που θα υποστηρίζουν την ανάπτυξη της δημιουργικής έκφρασης του κοινού και την άνοδο της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Το σημείωμα της έκδοσης