Η αναπτυσσόμενη αγορά των πολυμέσων, αποτέλεσε το αντικείμενο της Ημερίδας που διοργάνωσε το Eθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) ως Συντονιστής του Ελληνικού Κόμβου του Δικτύου MIDAS-NET (Multimedia Information Demonstration And Support Network). Η ημερίδα "Η Αγορά των Πολυμέσων: η Ελληνική και η Ευρωπαϊκή διάσταση, προβλήματα και προοπτικές" διοργανώθηκε τη Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 1999 στο αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Στην εκδήλωση συμμετείχαν εκπρόσωποι φορέων/εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο χώρο των πολυμέσων (Εταιρείες πληροφορικής, Εκδότες, Εταιρείες οπτικοακουστικού υλικού, Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα, Εκπαιδευτήρια, κλπ.).

Σε χαιρετισμό του, ο Διευθυντής του ΕΚΤ, κ. Ε. Μπούμπουκας, επεσήμανε την ανάγκη αξιοποίησης του περιεχομένου των πληροφοριών, τονίζοντας ότι στην πορεία από την Κοινωνία των Πληροφοριών προς την Κοινωνία της Γνώσης, η Ευρώπη και η Ελλάδα έχουν το σημαντικό πλεονέκτημα να κατέχουν ένα περιεχόμενο πολυγλωσσικό και πολυπολιτισμικό, το οποίο θα πρέπει να διαθέσουν με αισθητική και τέχνη. Ο κ. Σπ. Μπακογιάννης, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Επιστημόνων Η/Υ και Πληροφορικής (ΕΠΥ) αναφέρθηκε, στις αυξημένες ανάγκες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε εξειδικευμένο προσωπικό, οι οποίες δεν καλύπτονται επαρκώς από το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό.

Η κα Μ. Κουτροκόη από τον Ελληνικό Κόμβο του Δικτύου MIDAS-NET/EKT, αναφέρθηκε στη συμβολή του Κόμβου στην υποστήριξη της αγοράς των πολυμέσων στην Ελλάδα. Το διάστημα 1996-1999, ο Ελληνικός Κόμβος υποστήριξε 243 φορείς/εταιρείες, συνέβαλε στην επίτευξη 8 επιτυχών διεθνών κοινοπραξιών, και παρήγαγε 6 μελέτες αποτίμησης της αγοράς και αντίστοιχα CD-ROMs. Οι ιστοσελίδες του Κόμβου (www.midas.gr) δέχτηκαν για το παραπάνω διάστημα, 263.045 επισκέψεις. Με βάση τα αποτελέσματα προσκλήσεων υποβολής προτάσεων του ευρωπαϊκού προγράμματος INFO2000, ανακοινώθηκε ότι, στο σύνολο των εγκεκριμένων έργων για όλα τα κράτη μέλη (110 έργα), υπήρχε ελληνική συμμετοχή στα 30 έργα (ποσοστό 16,4%).

Την ευρωπαϊκή διάσταση του θέματος παρουσίασε ο κ. Yvo Volman, εκπρόσωπος της Γενικής Διεύθυνσης "Κοινωνία των Πληροφοριών" της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ε.Ε. έχει στηρίξει την Αγορά και την ανάπτυξη Περιεχομένου σε Πολυμέσα με τις δράσεις του Προγράμματος INFO2000 (1996-1999). Αναφερόμενος στις δράσεις του Δικτύου MIDAS-NET (23 κόμβοι και 108 εταίροι), ο ομιλητής ανακοίνωσε ότι ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των έργων που υποστηρίχθηκαν από το Δίκτυο, έχει οδηγήσει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Ο κ. Volman επεσήμανε την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να υποστηρίξει την υλοποίηση μελλοντικών δράσεων για τα Πολυμέσα. Μέχρι να διαμορφωθεί το κατάλληλο πλαίσιο του διάδοχου Προγράμματος (INFO2000, follow on Programme), η Ε.Ε. αναμένεται να διαθέσει σε σχετικές Δράσεις, το 2000, το ποσό των 10 MEUR.

Ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Ελλάδας (ΣΕΠΕ) κ. Φ. Ζαϊμης, επεσήμανε ότι ο κλάδος της Πληροφορικής στην Ελλάδα συνεισφέρει περίπου 500 δισ. δρχ. στο ΑΕΠ, ενώ, το 1998, ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν 34%, ο υψηλότερος στην Ευρώπη. Ο κ. Ζαϊμης τόνισε το γεγονός ότι τα περισσότερα εργαστήρια Πληροφορικής (1.415 εργαστήρια σε σύνολο 1.845 Γυμνασίων, 108 εργαστήρια σε σύνολο 1.175 Λυκείων, 143 εργαστήρια σε 428 ΤΕΕ) αποτελούνται στην πλειονότητά τους από υπολογιστές χαμηλών δυνατοτήτων (8088, 386/486), ενώ περιορισμένη είναι και η χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού. Ο κ. Ζαϊμης αναφέρθηκε στις προτάσεις του ΣΕΠΕ για την εισαγωγή της πληροφορικής στην Εκπαίδευση, επισημαίνοντας τα προβλήματα συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των Πανεπιστημίων και του ιδιωτικού τομέα.

Στη συνέχεια πήρε το λόγο η κα Μ. Καραβάλεκη από την ΕΠΥ, η οποία επεσήμανε ότι στις τάσεις της αγοράς συμπεριλαμβάνεται η κοινή δραστηριοποίηση εταιρειών με σχετικά αντικείμενα σε μία μεγάλη βιομηχανία παραγωγής και διάθεσης πολυμέσων, καθώς και η εξειδίκευση των εταιρειών. Στα προβλήματα της αγοράς, συμπεριλαμβάνονται: η πολυγλωσσία/διαφορά κουλτούρας, η πειρατεία (73% πειρατικών τίτλων στην Ελλάδα), ο ανταγωνισμός από ΗΠΑ και η προσφορά υλικού μέσω Internet. Υπάρχουν όμως και θετικά μηνύματα, όπως η αύξηση της χρήσης των προσωπικών υπολογιστών, η ανάπτυξη εκπαιδευτικών εφαρμογών πολυμέσων από το ΥΠΕΠΘ και η στροφή του εκπαιδευτικού συστήματος προς την υποστήριξη της διαδικασίας μάθησης και με τη βοήθεια Η/Υ.

Κατά το δεύτερο μέρος της Ημερίδας, που συντόνισε ο δημοσιογράφος κ. Γ. Ριζόπουλος, το λόγο πήρε αρχικά ο κ. Π. Κυριακουλάκος, από το Ινστιτούτο Οπτικοακουστικών Μέσων (ΙΟΜ), ο οποίος αναφέρθηκε στην ελληνική βιομηχανία πολυμέσων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΜ, οι πωλήσεις τίτλων πολυμέσων ελληνικής παραγωγής ανήλθαν σε περίπου 160.000 αντίτυπα το 1998 (3,6 τοις χιλίοις της ευρωπαϊκής αγοράς). Στο δυναμικό του ελληνικού τομέα παραγωγής έχουν καταγραφεί 40 εταιρείες προερχόμενες, ως επί το πλείστον, από το χώρο της πληροφορικής. Οι εταιρείες αυτές είχαν παράγει μέχρι τον Δεκέμβριο του 1998, περίπου 170 τίτλους με κεντρικό άξονα ανάπτυξης τους τίτλους των εκπαιδευτικών πολυμέσων. Ο ρυθμός ανάπτυξης νέων τίτλων κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα αύξησης κάθε χρόνο (50% το 1998 και 30% το 1999).

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η ομιλία του Καθ. Γ. Καραγιάννη, Διευθυντή του Ινστιτούτου Επεξεργασίας Λόγου, ο οποίος αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στα κύρια κριτήρια στην επιλογή ενός CD-ROM (χρησιμότητα, λειτουργικότητα, αισθητική), και στα παιδαγωγικά πλεονεκτημάτα των πολυμέσων. Τα εκπαιδευτικά πολυμέσα και οι εφαρμογές τους στο πλαίσιο του προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΙΑ του ΕΠΕΑΕΚ, αποτέλεσαν το αντικείμενο της εισήγησης του κ. Θ. Χατζηλάκου, από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών. Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ προβλέπεται να εφαρμοστεί έως το τέλος του 2000 σε 300 σχολεία σε όλη την Ελλάδα. Ο ομιλητής επισήμανε τα θετικά αποτελέσματα (διαθεματικό διερευνητικό λογισμικό ποιότητας για τα σχολεία, ενίσχυση υπαρχουσών και ανάπτυξη νέων δυνάμεων), αλλά και τα προβλήματα και δυσκολίες που έχουν παρουσιαστεί μέχρι σήμερα (όπως προβλήματα που αφορούν την ποιότητα).

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού Δικτύου ΜΕΝΟΝ, και παρουσίασε ο κ. Ν. Καστής, Διευθυντής Ερευνας και Ανάπτυξης στο Ιδρυμα Μελετών Λαμπράκη, η ευρωπαϊκή αγορά των πολυμέσων βασίζεται σε περιορισμένο αριθμό τίτλων και πωλήσεων (κυρίως σε Μ. Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία και Ισπανία), γεγονός που δεν ευνοεί τις επενδύσεις στον χώρο. Αναφερόμενος στις μελλοντικές τάσεις ο κ. Καστής επεσήμανε τη μετάβαση από μια αγορά που ορίζεται με βάση τα προϊόντα σε μια αγορά που ορίζεται με βάση τις υπηρεσίες, και την επικράτηση των μεγάλων παραγωγών/φορέων παροχής υπηρεσιών.

O Καθ. Θ. Καλαμπούκης, από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ), αναφέρθηκε στις εφαρμογές των πολυμέσων στην εκπαίδευση, και πώς αυτά μπορούν να συνδυαστούν με νέες τεχνολογίες (τεχνητή νοημοσύνη, νευρωνικά δίκτυα, ασαφής λογική, ευφυείς πράκτορες). Υποστήριξε ότι τα πολυμέσα πρέπει να είναι μαθητοκεντρικά, επεσήμανε την ανάγκη επιμόρφωσης των καθηγητών, και παρουσίασε το Πρόγραμμα ΘΑΛΗΣ το οποία αποσκοπεί στη διδασκαλία της στατιστικής σε μαθητές Μέσης Εκπαίδευσης.

Οι εισηγήσεις ολοκληρώθηκαν με την ενδιαφέρουσα παρουσίαση, από τον Καθ. Γ. Πολύζο (ΟΠΑ) των νέων κινητών πολυμέσων (χρήση πολυμεσικών εφαρμογών σε κινητά τηλέφωνα) τα οποία αναμένεται να κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια. Η σύζευξη των πολυμέσων με το Ιnternet και τα κινητά τηλέφωνα, οδηγεί σε νέες τεχνολογικές εφαρμογές, ο τρόπος αξιοποίησης των οποίων δεν έχει ακόμη προσδιορισθεί. Αν και υπάρχουν ακόμη αρκετά προβλήματα (περιορισμένο εύρος ζώνης, χαμηλή ποιότητα σήματος, μη φιλικό περιβάλλον εργασίας), οι κινητές πολυμεσικές συσκευές θα δώσουν τη δυνατότητα για πρόσβαση του ευρύτερου κοινού στο Internet.

Στη συζήτηση που ακολούθησε, με συντονιστή τον κ. Γ. Ριζόπουλο, τέθηκαν για προβληματισμό πολλά και ενδιαφέροντα ζητήματα, κυρίως όσον αφορά το θέμα της παραγωγής περιεχομένου. Επισημάνθηκε, μεταξύ άλλων, το ευρωπαϊκό παράδοξο (η Ευρώπη, αν και παράγει τεχνολογία, δεν απορροφά τεχνολογία σε ικανοποιητικά ποσοστά) καθώς και η ανάγκη να "συνδεθεί" το περιεχόμενο με την τεχνολογία και το τελικό προϊόν να απευθύνεται σε διάφορες ομάδες πολιτών, ανάλογα με τη γλώσσα και τους πολιτισμικούς θύλακες. Αλλιώς υπάρχει ο κίνδυνος του πληροφοριακού αναλφαβητισμού. Επίσης τονίστηκε ότι λόγω της τεχνολογικής προόδου, αναμένεται η δημιουργία νέων υπηρεσιών, χαμηλότερου κόστους, στις οποίες θα πρέπει να εισαχθεί το κατάλληλο περιεχόμενο. Ακόμη εκφράστηκε η άποψη ότι η παραγωγή λογισμικού δεν θα πρέπει να απευθύνεται σε συγκεκριμένες χώρες ή συγκεκριμένες εκπαιδευτικές δομές. Αντίθετα θα πρέπει να αναπτύσσεται λογισμικό σε διάφορες γλώσσες, ώστε να μπορεί να διατεθεί στην ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά.