23/03/2005

Ομάδα επιστημόνων από το Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης και το Ερευνητικό Ινστιτούτο για την Επίδραση του Κλίματος στο Πότσνταμ της Γερμανίας ανακάλυψαν τα αίτια που συντέλεσαν στη συσσώρευση πάγων στο Βόρειο Πόλο. Μέσω της επεξεργασίας στοιχείων από υπολείμματα θαλάσσιων οργανισμών που εναποτίθεντο στους πάγους με την πάροδο των ετών καθώς και της ανάλυσης κλιματολογικών μοντέλων, οι ερευνητές κατάφεραν να δώσουν απαντήσεις σε ένα ερώτημα που απασχολούσε αρκετά χρόνια την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.

Όπως εξηγούν τα μέλη της ερευνητικής ομάδας, η ξαφνική πτώση της θερμοκρασίας του πλανήτη πριν από 2,7 εκατ. έτη προκάλεσε το πάγωμα του Αρκτικού ωκεανού και την επικάλυψη της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης με πάγο. Εντούτοις, η πτώση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη δεν αρκεί προκειμένου να εξηγηθεί ο τρόπος με τον οποίο συσσωρεύονταν και παραμένουν οι πάγοι στην Αρκτική ήπειρο. Παρόλο που διατυπώθηκαν διάφορες θεωρίες, οι αιτίες ουσιαστικά παρέμεναν μέχρι σήμερα ανεξήγητες.

Οι δύο ομάδες, υπό την καθοδήγηση των καθηγητών Antoni Rosell και Gerald Haug, από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης και το ερευνητικό ινστιτούτο του Πότσνταμ αντίστοιχα, κατάφεραν να λύσουν το μυστήριο. Σύμφωνα με την έρευνά τους, η πιο σημαντική αλλαγή που συντελέστηκε εκείνη την χρονική περίοδο ήταν η αύξηση μέσα σε λίγους αιώνες της διαφοράς των θερινών και χειμερινών θερμοκρασιών κατά επτά βαθμούς της κλίμακας Κελσίου.

Τα καλοκαίρια έγιναν πιο θερμά και οι χειμώνες πιο κρύοι, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ποσότητα του νερού που εξατμιζόταν στην ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αυξάνεται η υγρασία της ατμόσφαιρας και ταυτόχρονα οι χιονοπτώσεις. Με τον ερχομό του χειμώνα, η απότομη πτώση της θερμοκρασίας επέτρεπε τη δημιουργία των πάγων στην περιοχή, εξηγούν οι επιστήμονες.

Την αύξηση της διαφοράς μεταξύ των χειμερινών και θερινών θερμοκρασιών εκείνη τη χρονική περίοδο φαίνεται να προκαλούσε η αύξηση του γλυκού νερού στα νερά των ωκεανών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται υδάτινα στρώματας διαφορετικής πυκνότητας σε διάφορα βάθη. Με τον ερχομό της άνοιξης, τα στρώματα νερού που βρίσκονταν εγγύτερα στην επιφάνεια άρχιζαν να θερμαίνονται. Καθώς το θαλασσινό νερό δεν αναμειγνυόταν με το γλυκό νερό, η θερμοκρασία σε αυτά τα στρώματα συνέχιζε να αυξάνεται όπως και οι ποσότητες του νερού που εξατμιζόταν. Το φαινόμενο ήταν εντονότερο κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες αύξαναν τη διαστρωμάτωση του θαλασσινού νερού.Το χειμώνα, όμως, το νερό άρχιζε να αναμιγνύεται ξανά, και οι θερμοκρασίες μειώνονταν περισσότερο από τα προηγούμενα χρόνια.

Οι δύο καθηγητές και οι ερευνητικές τους ομάδες κατάφεραν να δημιουργήσουν μια προσομοίωση των εποχιακών αλλαγών της θερμοκρασίας του Βόρειου Ειρηνικού εκείνης της περιόδου χρησιμοποιώντας στοιχεία από την ανάλυση υπολειμμάτων θαλάσσιων οργανισμών και ελέγχοντας αυτές τις θερμοκρασίες με κλιματολογικά μοντέλα. Η ανασύνθεση αυτή αποκάλυψε ότι οι περίοδοι των παγετώνων που σημειώθηκαν στον πλανήτη ήταν πιο έντονοι από ό,τι αρχικά είχε υπολογισθεί.

"Μέσω αυτής της έρευνας μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα γιατί συμβαίνουν οι κλιματολογικές αλλαγές στον πλανήτη και ποιος είναι ο ρόλος των ωκεανών σε αυτή την διαδικασία", εξηγεί ο καθηγητής Rosell, επισημαίνοντας: "Αυτές οι πληροφορίες θα βελτιώσουν τα υπάρχοντα κλιματολογικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται προκειμένου να προβλεφθεί η αλλαγή του κλίματος στον μέλλον".

www.ekt.gr, με πληροφορίες από CORDIS

Επιμέλεια: Βασίλης Ντίνος