27/05/2008

Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και η ανάγκη για ένταση των μεταρρυθμιστικών πολιτικών αποτυπώνονται στην Ετήσια Έκθεση Ανταγωνιστικότητας για το 2007, που παρουσίασε πρόσφατα ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του Εθνικού Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας και Ανάπτυξης (ΕΣΑΑ) καθ. κ. Σπύρος Μακρυδάκης.

Η φετινή έκθεση ανταγωνιστικότητας χαρακτηρίζεται από δύο καινοτομίες. Η πρώτη είναι η ενσωμάτωση και παρουσίαση όλων των αξιόλογων δεικτών και εκθέσεων των διεθνών οργανισμών για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Η δεύτερη καινοτομία έγκειται στην προσπάθεια που καταβλήθηκε για τον περιορισμό του αριθμού των προτάσεων για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας.

Σύμφωνα με την Έκθεση, το 2007 η ελληνική οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται με ρυθμούς 4%, σαφώς ανώτερους του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Πέρα όμως από αυτή τη θετική εξέλιξη, τα στοιχεία γύρω από την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας υποδεικνύουν την ανάγκη έντασης των μεταρρυθμιστικών πολιτικών καθώς πολλές άλλες χώρες καταγράφουν κέρδη προχωρώντας σε αλλαγές με ρυθμούς ταχύτερους από ότι η Ελλάδα. Η επετηρίδα του IMD (Institute for Management Development) για το 2007 άφησε την κατάταξη της χώρας αμετάβλητη στην 36η θέση μεταξύ 55 οικονομιών, εξέλιξη όμως που αποκρύπτει μια υποχώρηση, η οποία καταγράφηκε σε σχέση με όρους υποδομών και τις μακροοικονομικές επιδόσεις, έναντι της αύξησης στην αξιολόγηση της επιχειρηματικής και της κρατικής αποτελεσματικότητας. Επιπλέον, η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας σχετικά με την επιχειρηματική δραστηριότητα (Doing Business), κατατάσσει την Ελλάδα στην 100η θέση μεταξύ 178 χωρών, έχοντας υποχωρήσει κατά πέντε θέσεις έναντι του 2006.

Τα ευρήματα, τόσο του Ελληνικού Συστήματος Μέτρησης Ανταγωνιστικότητας (ΕΣΜΑ), όσο και των ξένων εκθέσεων συγκλίνουν ως προς ορισμένες παραμέτρους: οι ελληνικές επιδόσεις σε πτυχές της ανταγωνιστικότητας όπως η ανάπτυξη, η γενική μακροοικονομική σταθερότητα, η δημοσιονομική πολιτική, η αποτελεσματικότητα των χρηματαγορών και των κεφαλαιαγορών, η ελευθερία στην κίνηση κεφαλαίων και εμπορευμάτων, η ασφάλεια, ο τουρισμός και οι γενικότερες εξαγωγές υπηρεσιών ή η γλωσσομάθεια είναι ικανοποιητικές.

Αντίθετα, σε ζητήματα όπως αυτό της έρευνας και καινοτομίας, τόσο στον επιχειρηματικό όσο και στο δημόσιο χώρο, της εκπαίδευσης, της γραφειοκρατίας και της γενικότερης αξιοπιστίας του δημοσίου τομέα, καθώς και της ποιότητας και προστασίας του περιβάλλοντος, απαιτούνται γρήγορα και ολοκληρωμένα μεταρρυθμιστικά βήματα για να βελτιωθούν οι επιδόσεις της χώρας. Παράλληλα, σημαντικά φαίνεται να είναι τα προβλήματα και στην αγορά εργασίας, όπου τα ποσοστά απασχόλησης παραμένουν χαμηλά, ενώ η ανεργία μεταξύ ευπαθών κυρίως ομάδων (νέων, γυναικών) εξακολουθεί να είναι σχεδόν διπλάσια του μέσου όρου.

Όσον αφορά τον τομέα της Έρευνας και Τεχνολογίας, είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τόσο το ΕΣΜΑ όσο και οι ξένες εκθέσεις δίνουν αρνητική αξιολόγηση στην Ελλάδα στους περισσότερους σχετικούς δείκτες, τόσο των ερευνητικών εισροών (δαπάνες, προσωπικό, κ.λπ.), όσο και των εκροών (διπλώματα ευρεσιτεχνίας, δημοσιεύσεις). Δυσμενείς είναι και οι αξιολογήσεις από τα στελέχη των επιχειρήσεων ως προς τη δημόσια έρευνα, τη συνεργασία πανεπιστημίων και βιομηχανίας και την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων.

Χαμηλές επιδόσεις αλλά υψηλοί ρυθμοί αύξησης καταγράφονται στη χρήση των νέων τεχνολογιών και την ευρυζωνικότητα, ενώ και οι χρήστες του Διαδικτύου βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με την ΕΕ-27. Χαμηλότερες του μέσου όρου της ΕΕ-27 είναι οι δαπάνες για τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Τέλος, πολλές δημόσιες υπηρεσίες επιδεικνύουν τεχνολογική ανεπάρκεια, με περιορισμένο αριθμό ηλεκτρονικών συναλλαγών του κράτους με τον πολίτη.

Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που καταγράφονται, η έκθεση κρίνει απαραίτητη την αύξηση των δαπανών για την έρευνα, σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση στόχων της ερευνητικής πολιτικής που συνδέονται με τις δυνατότητες και τις ανάγκες της βιώσιμης ανάπτυξης σε περιφερειακό επίπεδο και ειδικότερα σε περιοχές όπου είναι επιθυμητή η προώθηση ολοκληρωμένων συστημάτων ανάπτυξης καινοτομίας. Πιο συγκεκριμένα, προτείνονται:

• Η παροχή ειδικών κινήτρων για τις επιχειρηματικές δράσεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη και χρήση υψηλών τεχνολογιών

• Η ενίσχυση της αφομοίωσης των αποτελεσμάτων της έρευνας από τις ελληνικές επιχειρήσεις μέσω κάλυψης του κόστους μετακίνησης και εργασίας ερευνητικού προσωπικού σε αυτές (από ερευνητικά κέντρα ή επιχειρήσεις της ημεδαπής ή αλλοδαπής

• Η δημιουργία και στήριξη κέντρων επιστημονικής και τεχνολογικής αριστείας και διάχυση των αποτελεσμάτων στις επιχειρήσεις

• Η στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων σχετικά με την αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων και καινοτομιών, με σκοπό την εμπορική τους εκμετάλλευση

• Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των πολιτικών για την έρευνα και την καινοτομία σε όλες τις περιφέρειες της χώρας.

Σύμφωνα με τον Υπουργό Ανάπτυξης, κ. Χ. Φώλια, τα προβλήματα της ελληνικής ανταγωνιστικότητας δεν μπορούν εύκολα να απομονωθούν σε επιμέρους τομείς αλλά διατρέχουν ένα ευρύτατο φάσμα της οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας της χώρας και επομένως είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία η προώθηση μέσα από συντονισμένη δράση ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών.

www.ekt.gr, με πληροφορίες από ΕΣΑΑ, ΥΠΑΝ