12/03/2013

Το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών δημοσίευσε έκθεση σχετικά με την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2011-2012, σύμφωνα με την οποία οι Έλληνες αντέδρασαν στην αβεβαιότητα της κρίσης δημιουργώντας μια νέα γενιά μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 18-64 ετών που βρισκόταν σε αρχικό στάδιο επιχειρηματικής δραστηριοποίησης το καλοκαίρι του 2011 ανερχόταν στο 8%, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην 4η υψηλότερη θέση ανάμεσα στις πιο πλούσιες χώρες. Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά αυξημένο σε σύγκριση με το 5,3% που είχε καταγραφεί το 2010.

Η εξέλιξη αυτή σημειώθηκε παρά την σημαντική επιδείνωση του οικονομικού περιβάλλοντος το 2011. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ίδιων των νέων επιχειρηματιών, η οικονομική δυσπραγία έχει αυξήσει τις δυσκολίες ίδρυσης μιας νέας επιχείρησης ενώ, ταυτόχρονα, θεωρούν ότι οι δυνατότητες ανάπτυξης μιας νέας επιχείρησης χειροτερεύουν χρόνο με το χρόνο. Ωστόσο, η Ελλάδα καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό καθιερωμένης επιχειρηματικότητας (οι επιχειρηματίες η επιχείρηση των οποίων έχει ξεπεράσει την ηλικία των 3,5 ετών) παγκοσμίως με 15,8%.

Παρά λοιπόν την ύφεση που μαστίζει την ελληνική οικονομία, το ποσοστό του πληθυσμού που διατηρεί την θέση του ως καθιερωμένοι επιχειρηματίες δεν έχει μεταβληθεί σημαντικά καθ? όλη την πενταετία της κρίσης. Η πραγματικότητα αυτή αντανακλάται και στον δείκτη συνολικής επιχειρηματικότητας που βρίσκεται στο 23,4%, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παγκοσμίως και το υψηλότερο ανάμεσα στις πλούσιες χώρες του πλανήτη. Σε απόλυτους αριθμούς, η συνολική επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα είναι μια δραστηριότητα που αφορά περισσότερα από 1,5 εκατ. άτομα.

Δεδομένης της δομής της ελληνικης οικονομίας και της κυριαρχίας της μικρής επιχείρησης, τα ευρήματα αυτά δεν πρέπει να προκαλούν έκπληξη. Περισσότερα από 1,5 εκατομμύριο άτομα στην Ελλάδα ασχολούνται με την επιχειρηματικότητα και ο αριθμός αυτός δεν έχει μεταβληθεί σημαντικά καθ'όλη την πενταετία της κρίσης. Παράλληλα όμως, στη χώρα μας καταγράφεται ένα από τα υψηλότερα ποσοστά (3%) εγκατάλειψης της επιχειρηματικής δράσης, με σημαντικότερη αιτιολογία την έλλειψη κερδοφορίας.

Στην έκθεση καταγράφονται σοβαρές ενδείξεις για το ότι η κρίση έχει συμβάλει στην αναδιάρθρωση της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Αρχικά, η "επιχειρηματικότητα ανάγκης" έχει ενισχυθεί σε βάρος της "επιχειρηματικότητας ευκαιρίας", ενώ το ποσοστό των επιχειρήσεων με προϊόντα και υπηρεσίες που απευθύνονται στον τελικό καταναλωτή έχει μειωθεί κατά 20% περίπου. Ταυτόχρονα έχει αυξηθεί το ποσοστό των εγχειρημάτων που κατευθύνονται σε υπηρεσίες προς επιχειρήσεις.

Η μεταβολή αυτή στην κλαδική κατανομή των νέων επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με την αύξηση του ποσοστού καινοτομίας σε προϊόντα και υπηρεσίες, δείχνει ότι η ύφεση υποβαθμίζει τις παραδοσιακές δραστηριότητες και ενισχύει τη στροφή σε κατευθύνσεις που δεν υπάρχει κορεσμός, αλλά περιθώριο για καινοτομία. Αποτέλεσμα των μεταβολών αυτών στην αγορά είναι η κατάταξη της Ελλάδας στην 8η θέση ανάμεσα στις χώρες καινοτομίας.

Παράλληλα όμως, η Ελλάδα καταγράφει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά επιχειρήσεων "υψηλής ανάπτυξης" ανάμεσα στις χώρες καινοτομίας σχετικά με τις υνατότητες δημιουργίας απασχόλησης. Με μόλις το 2,8% των νέων επιχειρηματιών να υπολογίζει σε δημιουργία περισσότερων από 20 θέσεων στην επιχείρησή τους, η κυριαρχία της μικρής επιχείρησης όχι μόνο διατηρείται στην πενταετία της κρίσης, αλλά ενισχύεται.

Δύο θετικά πορίσματα της έκθεσης αφορούν στην πιο ισομερή κατανομή της νέας επιχειρηματικότητας ανάμεσα στα δύο φύλα και στη στροφή όλο και νεότερων ηλικιών στον επιχειρηματικό στίβο. Καθώς οι ομάδες των γυναικών και των νεότερων ηλικιών υπερέχουν στην επιχειρηματικότητα ανάγκης, αλλά και στα ποσοστά ανεργίας, η επιχειρηματική δραστηριοποίηση είναι υψηλή κατά την τριετία της κρίσης 2009-2011.

Τέλος, είναι αξιοσημείωτο το ότι η αύξηση των δυσκολιών εκκίνησης μιας επιχείρησης κατά την περίοδο της ύφεσης δεν αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα για τους νέους επιχειρηματίες. Παρά το γεγονός ότι οι δυνατότητες ανάπτυξης μιας νέας επιχείρησης χειροτερεύουν από χρόνο σε χρόνο, οι ίδιοι οι επιχειρηματίες εκτιμούν ότι η κρίση έχει αυξήσει τις επαγγελματικές ευκαιρίες.

Σημειώνεται ότι η έκθεση του ΙΟΒΕ για την επιχειρηματικότητα έχει εκπονηθεί στο πλαίσιο της συμμετοχής του στο διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα GLOBAL ENTREPRENEURSHIP MONITOR (GEM).

www.ekt.gr, με πληροφορίες από Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών