09/03/2005

Η οικονομικότερη απόδοση των συστημάτων θέρμανσης, ψύξης, αερισμού και φωτισμού και η ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στη λειτουργία των κτιρίων ήταν ο στόχος του έργου EUBART, που χρηματοδοτήθηκε από το 5ο Πρόγραμμα Πλαίσιο. Στο πλαίσιο του έργου, κατασκευάστηκαν δύο κτίρια που έχουν ενεργειακές απαιτήσεις μειωμένες κατά 40-60% σε σχέση με τα συμβατικά κτίρια μέσω της χρήσης εξελιγμένων συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης.

Ο προϋπολογισμός του έργου EUBART (European Bio-Climatic Architecture with Integrated Renewables and Real-Time User Feedback-Ευρωπαϊκή Βιοκλιματική Αρχιτεκτονική με Ενσωματωμένες Ανανεώσιμες και Ανάδραση του Χρήστη σε Πραγματικό Χρόνο) ήταν 3,2 εκατ. ευρώ και η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανήλθε στο 1,15 εκατ. ευρώ. Η υλοποίησή του ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2001 και ολοκληρώθηκε το Νοέμβριο του 2004.

Συντονιστής ήταν ο Δήμος του Gotland (Σουηδία) και συμμετείχαν το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ), το Ενεργειακό και Περιβαλλοντικό Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Νησιών ISLENET, το Πανεπιστήμιο του Kassel (Γερμανία), το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Gotland (Σουηδία) και, από το Ηνωμένο Βασίλειο, το Πανεπιστήμιο του Gloucestershire, το αρχιτεκτονικό γραφείο Feilden Clegg Bradley Architects LLP και η εταιρεία William Bordass Associates.

Σκοπός του έργου ήταν η κατασκευή δύο κτιρίων σύμφωνα με τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Πρόκειται για τη δημοτική-πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη Almedalen στην πόλη Visby της Σουηδίας και το κτίριο του Κέντρου Μάθησης και Αθλητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Gloucestershire στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και τα δύο κτίρια περιλαμβάνουν ενεργειακά αποδοτικά συστήματα θέρμανσης, ψύξης, αερισμού και φωτισμού που μπορούν να μειώσουν τις ενεργειακές απαιτήσεις τους κατά 40 - 60%. Η ενσωμάτωση καινοτόμων συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις δομές των κτιρίων μείωσε σημαντικά τις ανάγκες τους για ενέργεια, με αποτέλεσμα να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίων του άνθρακα που προκαλούνται από τη λειτουργία αυτών των κτιρίων κατά 70-80% σε σχέση με τα συμβατικά.

Για την υλοποίηση του έργου χρησιμοποιήθηκε το ηλεκτρονικό σύστημα ενεργειακής διαχείρισης Energy Butler, που αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο του Kassel και επιτρέπει τη δημιουργία «διαλόγου» μεταξύ των χρηστών και του συστήματος διαχείρισης ενός κτιρίου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, διάλογος είναι η διαδικασία όπου η πληροφορία προερχόμενη από το σύστημα αυτοματισμού του κτιρίου διοχετεύεται στον χρήστη και, αντίστροφα, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα πληροφόρησης του συστήματος για το προσωπικό του επίπεδο άνεσης.

Στο έργο EUBART, η πληροφοριακή μονάδα που διαχειρίζεται τα ενεργειακά συστήματα των δύο κτιρίων είναι συνδεδεμένη με το Διαδίκτυο, όπου ο χρήστης από το γραφείο του και μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή του μπορεί να θέσει προσωπικές παραμέτρους ελέγχου (θερμοκρασία, στάθμη φωτισμού, αερισμό). Σε γραφεία ανοιχτής διάταξης και χώρους με πολλούς χρήστες έχει αναπτυχθεί μια άλλη μορφή επικοινωνίας, που επιτρέπει σε άτομα που βρίσκονται στον ίδιο χώρο να εκφράζουν τον βαθμό άνεσης που αισθάνονται μέσω ενός συστήματος ψήφων. Επιπλέον, οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να γράφουν τις παρατηρήσεις τους που αξιολογούνται από τους διαχειριστές των κτιρίων. Η οποιαδήποτε παρέμβαση γίνεται είτε αυτόματα είτε από τον διαχειριστή του κτιρίου, ενώ η ανατροφοδότηση της πληροφορίας γίνεται είτε μέσω του Διαδικτύου είτε μέσω κατάλληλα τοποθετημένων οθονών που βρίσκονται σε κοινή θέα.

Πρόκειται για ένα ευέλικτο σύστημα που ελέγχει την ενεργειακή κατανάλωση ενός κτιρίου, λαμβάνοντας υπόψη τη συμπεριφορά των χρηστών, μέσω ενός συστήματος ανάδρασης. Οι ομάδες που ασχολήθηκαν με την ανάθεση, το σχεδιασμό και τη διαχείριση των κτιρίων αξιοποίησαν την εμπειρία που αποκτήθηκε από προηγούμενες έρευνες αποδοχής χρηστών σε κτίρια κατά τη λειτουργία τους (post-occupancy surveys), οι οποίες πραγματοποιήθηκαν και στα κτίρια του έργου, δίνοντας πληροφορίες για τη δυνατότητα περαιτέρω βελτίωσης της λειτουργίας τους.

Στο πλαίσιο του έργου, το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας διερεύνησε τη δυνατότητα ένταξης τέτοιων συστημάτων σε υφιστάμενο δημόσιο κτίριο γραφείων στην Κεφαλονιά. Η εφαρμογή τεχνικών εξοικονόμησης ενέργειας στο κέλυφος του κτιρίου (π.χ. προσθήκη μόνωσης και αυτόματων συστημάτων σκίασης) και η χρήση ανεμιστήρων οροφής είχε ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση του 50% τουλάχιστον της καταναλισκόμενης ενέργειας.

www.ekt.gr, με πληροφορίες από Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

Επιμέλεια: Βασίλης Ντίνος