29/02/2012

Παρά τις θετικές εξελίξεις γα την έρευνα και την καινοτομία σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη το 2010, και με δεδομένη την οικονομική κρίση, η ΕΕ δεν κατάφερε να καλύψει το χάσμα που τη χωρίζει από τους κύριους διεθνείς ανταγωνιστές της, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Αυτό προκύπτει από τα συμπεράσματα της έκθεσης Innovation Scoreboard 2011 που δημοσιεύτηκε πρόσφατα. Η Ευρώπη διατηρεί ακόμη προβάδισμα έναντι των αναδυόμενων οικονομιών της Ινδίας και της Ρωσίας, η Βραζιλία σημειώνει σταθερή πρόοδο και η Κίνα καλύπτει τη διαφορά με μεγάλη ταχύτητα. Η Σουηδία έχει τις πιο εντυπωσιακές επιδόσεις στην Ευρώπη, ενώ η Ελλάδα είναι κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Η έκθεση περιλαμβάνει 25 δείκτες σχετικά με την έρευνα και την καινοτομία και καλύπτει τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, την Κροατία, τη Σερβία, την Τουρκία, την Ισλανδία, την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, τη Νορβηγία και την Ελβετία.

Οι δείκτες αφορούν τους "παράγοντες", δηλαδή τα σημαντικά στοιχεία που καθιστούν δυνατή την καινοτομία (ανθρώπινοι πόροι, χρηματοδότηση και υποστήριξη, ανοικτά, άριστα και ελκυστικά συστήματα έρευνας), τις "δραστηριότητες επιχειρήσεων" που δείχνουν πόσο καινοτόμες είναι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις (επενδύσεις επιχειρήσεων, συνδέσεις και επιχειρηματικότητα, περιουσιακά στοιχεία διανοητικής ιδιοκτησίας) και τα "αποτελέσματα" που δείχνουν πώς αυτό μετατρέπεται σε πλεονεκτήματα για την οικονομία συνολικά (παραγωγοί καινοτομίας, οικονομικές συνέπειες). Στόχος της έκθεσης είναι να βοηθήσει τα κράτη μέλη να εντοπίσουν τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία τους και να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στον τομέα της καινοτομίας μέσω των εθνικών τους προγραμμάτων.

Με βάση τα παραπάνω κριτήρια, οι ευρωπαϊκές χώρες χωρίζονται σε 4 ομάδες:
- Κορυφαίοι συντελεστές στον τομέα της καινοτομίας: η Δανία, η Φινλανδία, η Γερμανία και η Σουηδία που παρουσιάζουν επιδόσεις πολύ υψηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ των 27
- Επόμενοι συντελεστές στον τομέα της καινοτομίας: η Αυστρία, το Βέλγιο, η Κύπρος, η Εσθονία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, οι Κάτω Χώρες, η Σλοβενία και το Ηνωμένο Βασίλειο που παρουσιάζουν επιδόσεις κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ των 27
- Χώρες με μέτριες επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας: οι επιδόσεις της Κροατίας, της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Ελλάδας, της Ουγγαρίας, της Ιταλίας, της Μάλτας, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας, της Σλοβακίας και της Ισπανίας είναι χαμηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ των 27
- Χώρες με μικρές επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας: οι επιδόσεις της Βουλγαρίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας και της Ρουμανίας είναι πολύ χαμηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ των 27.

Οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία προπορεύονται της Ευρώπης και το μεγαλύτερο χάσμα εμφανίζεται στην κατηγορία «δραστηριότητες επιχειρήσεων» όπου η ΕΕ των 27 υστερεί όσον αφορά τις από κοινού δημοσιεύσεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, τις δαπάνες των επιχειρήσεων για την έρευνα και την ανάπτυξη, και, σε σύγκριση με την Ιαπωνία, όσον αφορά τη Συνθήκη συνεργασίας για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας.

Το χάσμα που εξακολουθεί να υπάρχει όσον αφορά τον αριθμό των ατόμων που ολοκληρώνουν τις σπουδές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μειώνεται ελαφρά, χάρις στη σχετικά μεγάλη ανάπτυξη στην ΕΕ. Ωστόσο, η ΕΕ των 27 έχει καλύτερες επιδόσεις από τις ΗΠΑ όσον αφορά τις δημόσιες δαπάνες για την έρευνα και τις εξαγωγές υπηρεσιών έντασης γνώσης. Συνολικά, η ΕΕ των 27 έχει προβάδισμα έναντι της Ινδίας και της Ρωσίας, αλλά χάνει ένα μέρος από το προβάδισμά της έναντι της Βραζιλίας και, κυρίως, της Κίνας.

Όσον αφορά την Ελλάδα, η χώρα μας βρίσκεται στην τρίτη κατηγορία με μέτριες επιδόσεις, χαμηλότερες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η Ελλάδα και η Ισπανία είναι οι δύο χώρες αυτής της ομάδας που εμφανίζουν τους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στις επιδόσεις έρευνας και καινοτομίας, απομακρυνόμενες από τις υπόλοιπες χώρες.

Τα σχετικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο (19η στους 27), η αυξημένη δικτύωση και επιχειρηματικότητα (15η στους 27) και η ύπαρξη ατόμων και φορέων με καινοτομική δράση (6η στους 27). Τα μειονεκτήματα είναι η έλλειψη χρηματοδότησης και υποστήριξης (25η στους 27), οι επενδύσεις επιχειρήσεων σε καινοτομία (27η στους 27) και σε διανοητική ιδιοκτησία (25η στους 27).

www.ekt.gr, με πληροφορίες από Ευρωπαϊκή Επιτροπή