27/08/2007

Σε μια από τις πιο σκοτεινές τοποθεσίες της Ευρώπης, στο όρος Χελμός κοντά στα Καλάβρυτα και σε υψόμετρο 2.340 μέτρων, κατασκευάστηκε ένα από τα πιο σύγχρονα τηλεσκόπια της Ευρώπης, το τηλεσκόπιο "Αρίσταρχος" του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Τα εγκαίνια του τηλεσκοπίου πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα από τον υπουργό Ανάπτυξης, Δημήτρη Σιούφα, τον υφυπουργό Ανάπτυξης, Γιάννη Παπαθανασίου, και το γενικό γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας, καθηγητή Γιάννη Τσουκαλά.

Το τηλεσκόπιο, που πήρε το όνομά του από τον αρχαίο αστρονόμο της Σάμου που διατύπωσε πρώτος την ηλιοκεντρική θεωρία, διαθέτει κάτοπτρο διαμέτρου 2,3 μέτρων, το μεγαλύτερο των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου και το δεύτερο μεγαλύτερο της Ευρώπης. Είναι εξοπλισμένο με αστρονομικά όργανα υπερσύγχρονης τεχνολογίας: μονές κάμερες CCD και ευρέως πεδίου (AWFC), τριπλή κάμερα CCD μεγάλης ταχύτητας (ULTRACAM), καθώς και φασματογράφους υψηλής (MES) και ενδιάμεσης ευκρίνειας (ATS). Υπάρχει η δυνατότητα τηλεχειρισμού του μέσω του δικτύου από την έδρα του Ινστιτούτου στην Αθήνα ή και από άλλα συνεργαζόμενα Ινστιτούτα εντός και εκτός Ελλάδος.

Η θέση που επιλέχθηκε για την εγκατάσταση του νέου τηλεσκοπίου, στην κορυφή "Νεραϊδορράχη" του Χελμού, είναι από τις πλέον κατάλληλες καθώς δεν αντιμετωπίζει προβλήματα ορατότητας λόγω της φωτορρύπανσης, καθώς όλες οι μεγάλες πόλεις δεν είναι θεατές λόγω των βουνών που την περιβάλλουν (Παναχαϊκό, Ζήρια, κ.λπ.). Επιπλέον, η τοποθεσία βρίσκεται πάνω από τα σύννεφα παρουσιάζοντας μεγάλο ετήσιο ποσοστό καθαρών νυκτών χωρίς σύννεφα, και πολύ συχνά βρίσκεται πάνω από το στρώμα θερμοκρασιακής αναστροφής της ατμόσφαιρας, με αποτέλεσμα τα παρατηρούμενα είδωλα να είναι εξαιρετικής ποιότητας.

Σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης, το νέο τηλεσκόπιο του Αστεροσκοπείου Αθηνών θα δημιουργήσει ένα χώρο έρευνας και εκπαίδευσης επιστημόνων πρωτοποριακό για ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ θα συμβάλει και στην προσέλκυση ανταγωνιστικών προγραμμάτων.

Ήδη, ορισμένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως ερευνητικά ιδρύματα έχουν εκδηλώσει έντονο ενδιαφέρον προκειμένου να χρησιμοποιήσουν το νέο τηλεσκόπιο που έχει ενταχθεί στο πανευρωπαϊκό πρόγραμμα "OPTICON", στο οποίο συμμετέχουν τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα τηλεσκόπια της Ευρώπης.

Η κατασκευή του "Αρίσταρχου" χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ με περίπου 5 εκατ. ευρώ, ποσό στο οποίο προστέθηκαν και κονδύλια από εθνικούς πόρους. Πραγματοποιήθηκαν επίσης έργα υποδομών, αναγκαία για τη λειτουργία του, όπως ήταν η διάνοιξη δρόμου από το Χιονοδρομικό Κέντρο Καλαβρύτων μέχρι τη θέση εγκατάστασης του τηλεσκοπίου και του κτιρίου ελέγχου καθώς και η ηλεκτροδότησή του από τη ΔΕΗ. Το τηλεσκόπιο ανήκει στο Ινστιτούτο Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

www.ekt.gr, με πληροφορίες από Υπουργείο Ανάπτυξης, Ελληνικός Κόμβος CORDIS